De makers

Beroepshalve heb ik in mijn leven veel te maken gehad met ‘makers’. Een maker is dus iemand die wat maakt, dat klinkt logisch, maar dan weet je natuurlijk nog niet veel. In bepaalde, meer artistieke kringen staat ‘maker’ vaak voor iemand die als specialisme het maken theatervoorstellingen heeft. Een soort combinatie van bedenker en regisseur dus. Het woord ‘maker’ lijkt uitsluitend hiervoor gereserveerd. Je hoort nooit over een ‘romanmaker’, ‘muziekmaker’ of ‘schilderijenmaker’. ‘Kunstenmaker’ lijkt daarentegen wel te bestaan, maar dat heeft doorgaans toch een negatievere betekenis. “Theatermaker’ dus. Dat klinkt heel duidelijk, maar dat is het naar mijn mening niet als het wordt afgekort tot ‘maker’, wat echter wel vaak gebeurt. Het woord ‘maker’ wordt dan iets voor meer ingewijden, maar kan voor de relatieve buitenstaander wel tot onduidelijkheid leiden. Zeker als het gecombineerd wordt met allerlei adjectieven.

Zo herinner ik mij ‘jonge’ en ‘bevlogen makers’. Ooit was er een serie ‘nieuwe makers’. Je kon dan elke maand naar een voorstelling van een andere nieuwe maker die weer wat had gemaakt. Ik heb het idee dat de makers er opeens waren. Ontstaan uit de combinatie van idee en regie, waarmee de maker zijn stuk bedenkt en maakt. De maker hoort daarmee tot een soort nieuwe generatie. Daar ligt waarschijnlijk ook een oorzaak van het ontstaan van de makers. De maker is namelijk wars van conventies, predikt nog net niet de revolutie maar is er wel op uit om je voortdurend door elkaar te schudden en je kleingeestige manier van denken op zijn kop te zetten.

De maker wil je raken. Oude makers bestaan niet, dan worden het regisseurs. De ideale maker is jong, heeft een ongepolijst of zelfs woest voorkomen en is tegen alles wat naar traditie of burgerlijkheid ruikt. De maker provoceert graag en is erop uit om naar buiten te halen wat verborgen ligt. Hij maakt verboden, onderdrukte en geheime gevoelens zichtbaar. Door de maker worden wij geconfronteerd met hoe het werkelijk zit met onszelf, de ander en de wereld. De maker is iemand met een missie, hij wil ons raken in de ziel. De maker maakt wat los, alleen daarom maakt hij. Maar hij maakt zich er niet gemakkelijk vanaf. Wat hij gemaakt heeft moet hij steeds opnieuw weer maken. Daarom is de maker een maker.